Rechtsvorm kiezen voor je eigen bedrijf: eenmanszaak of bv?

Eén van de eerste beslissingen die je moet nemen als ondernemer is de volgende: welke rechtsvorm kies je voor je bedrijf? Wordt het eenmanszaak of kies je voor een bv (besloten vennootschap) of is een VOF voor jou de beste keuze? De meeste ondernemers twijfelen tussen een eenmanszaak en een bv. Beide vormen hebben hun voor- en nadelen en de beste keuze is afhankelijk van jouw onderneming en persoonlijke situatie.

In dit artikel helpen we je de juiste keuze te maken voor jou door alles op een rijtje te zetten:

• Wat is een rechtsvorm?
• Een bv of eenmanszaak oprichten?
• Verschillen tussen de eenmanszaak en BV
• Financiële en juridische overwegingen
  • Eenmanszaak of bv: financiële overwegingen
  • Eenmanszaak of bv: juridische overwegingen
• Voor- en nadelen
  • Wat zijn de voordelen van een eenmanszaak?
  • Wat zijn de nadelen van een eenmanszaak?
  • Wat zijn de voordelen van een BV?
  • Wat zijn de nadelen van een BV?
• Omzetten van eenmanszaak naar bv

Wat is een rechtsvorm?

De rechtsvorm is de juridische vorm van je bedrijf. De grootste verschillen tussen de verschillende rechtsvormen zitten in de aansprakelijkheid en de belastingen. Als je een keuze maakt tussen een eenmanszaak en een bv, dan weeg je vooral de financiële en juridische gevolgen af. Het is belangrijk om voordelig uit te komen bij de heffing van belastingen én je wilt de risico’s rond je bedrijf zoveel mogelijk beperken.

Een bv of eenmanszaak oprichten?

Soms is de keuze voor een bepaalde rechtsvorm vanzelfsprekend. Stel, je begint net als zzp’er en je verwacht dat je inkomsten en uitgaven beperkt blijven. Je loopt weinig risico en bent vooralsnog niet van plan om uit te breiden. Dan is een eenmanszaak een logische keuze. Dat verandert als je samen met een partner gaat ondernemen, investeerders wilt aantrekken of tonnen omzet verwacht. Dan is een bv logisch. De keuze wordt lastiger als je onderneming daar tussenin hangt.

Verschillen tussen de eenmanszaak en BV

1. Rechtsvorm: Een eenmanszaak is een bedrijf dat wordt gerund door één persoon, zonder rechtspersoonlijkheid. De ondernemer is persoonlijk aansprakelijk voor alle verplichtingen van de onderneming. Een BV is een rechtspersoon met een eigen juridische identiteit, wat betekent dat de BV zelfstandig rechten en plichten heeft, los van de aandeelhouders.
2. Aansprakelijkheid: Bij een eenmanszaak is de ondernemer persoonlijk en volledig aansprakelijk voor de schulden en verplichtingen van het bedrijf. Dit betekent dat het privévermogen van de ondernemer gebruikt kan worden om eventuele schulden af te lossen. Bij een BV is de aansprakelijkheid beperkt tot het bedrijfsvermogen, waardoor het privévermogen van de aandeelhouders in principe beschermd is.
3. Oprichting: Een eenmanszaak is eenvoudiger en goedkoper op te richten dan een BV. Je hoeft alleen maar een inschrijving bij de Kamer van Koophandel te regelen. Voor het oprichten van een BV heb je een notariële akte nodig en moet je voldoen aan bepaalde wettelijke vereisten.
4. Belastingen: Een eenmanszaak wordt belast via het progressieve tarief van de inkomstenbelasting, en de ondernemer kan profiteren van fiscale voordelen zoals de zelfstandigenaftrek en de MKB-winstvrijstelling. Een BV wordt belast via de vennootschapsbelasting, met een vast tarief, en winstuitkeringen aan aandeelhouders zijn onderhevig aan dividendbelasting.
5. Administratie: Een BV heeft te maken met meer administratieve verplichtingen, zoals het opstellen van jaarrekeningen en het deponeren ervan bij de Kamer van Koophandel. Ook moet een BV een aandeelhoudersregister bijhouden. De administratieve lasten voor een eenmanszaak zijn over het algemeen lager.
6. Winstverdeling: In een eenmanszaak kan de ondernemer zelf bepalen hoe hij de winst gebruikt. Bij een BV is de winstverdeling afhankelijk van het aandelenbezit, wat minder flexibiliteit biedt.
7. Overdracht en opvolging: Het overdragen van een BV is over het algemeen eenvoudiger dan het overdragen van een eenmanszaak, omdat de aandelen van de BV kunnen worden overgedragen. Bij een eenmanszaak wordt de onderneming zelf overgedragen, wat complexer kan zijn.

Financiële en juridische overwegingen

Eenmanszaak of bv: financiële overwegingen

• Pas bij een winst van meer dan € 150.000,- is de bv fiscaal aantrekkelijker dan een eenmanszaak. Als eigenaar van een eenmanszaak betaal je inkomstenbelasting over je winst. Een bv betaalt vennootschapsbelasting over de winst. Deze belasting bedraagt 19% over de eerste € 200.000,- en boven dit bedrag 25,8%. De directeur-grootaandeelhouder van een bv betaalt bovendien inkomstenbelasting over zijn fiscaal minimaal loon en over uitgekeerd dividend.
• Een bv heeft gemiddeld een lagere belastingdruk bij hogere winsten dan een eenmanszaak. De kosten zijn wel hoger, onder andere vanwege accountantskosten.
• Een eigenaar van een eenmanszaak heeft (onder voorwaarden) recht op ondernemersaftrek. Startende ondernemers mogen de eerste drie jaar ook startersaftrek toepassen. Ondernemers met een eenmanszaak kunnen gebruik maken van de mkb-winstvrijstelling via de inkomstenbelasting. Dit maakt een eenmanszaak voor starters aantrekkelijk.

Eenmanszaak of bv: juridische overwegingen

Bij een eenmanszaak ben je zakelijk én persoonlijk aansprakelijk. Het privé- en ondernemersvermogen zijn bij een eenmanszaak één. Een bv heeft een afgescheiden vermogen, waardoor je persoonlijk meestal niet aansprakelijk bent voor de schulden van de bv. De bv is als rechtspersoon zélf aansprakelijk. Bij een eenmanszaak loop je privé dus meer risico, maar dat betekent niet dat je daarom voor een bv moet gaat. Je kunt je ondernemersrisico’s ook verkleinen door verzekeringen af te sluiten en goede algemene voorwaarden op te stellen.

Voor- en nadelen

Wat zijn de voordelen van een eenmanszaak?

• Eenvoud: Het oprichten van een eenmanszaak is heel eenvoudig. Je hebt geen notaris nodig. Het enige wat je hoeft te doen is je inschrijven bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Je krijgt vervolgens een BTW-nummer van de Belastingdienst en je kunt aan de slag. Voor het oprichten van een bv heb je een notaris nodig en dat kan in de papieren lopen.
• Aftrekposten: Een eenmanszaak is (tot een bepaalde winst) fiscaal aantrekkelijk voor starters. Je bedrijfswinst valt namelijk onder de inkomstenbelasting. Je kunt als startende ondernemer verschillende aftrekposten opvoeren.
• Vrijheid: Een eenmanszaak is overzichtelijk en biedt veel vrijheid. Je hebt geen zakelijke partner waar je rekening mee hoeft te houden en je hoeft niets vast te leggen wat betreft verantwoordelijkheden en verplichtingen.

Wat zijn de nadelen van een eenmanszaak?

• Persoonlijke aansprakelijkheid: Als eigenaar van een eenmanszaak ben je persoonlijk aansprakelijk voor alle schulden en verplichtingen van het bedrijf. Dit betekent dat je persoonlijke bezittingen, zoals je huis of spaargeld, in gevaar kunnen komen als je bedrijf in financiële problemen komt.
• Beperkte financieringsmogelijkheden: Een eenmanszaak heeft vaak beperkte toegang tot externe financiering, zoals bankleningen of investeerders. Dit kan het moeilijker maken om kapitaal aan te trekken voor groei of uitbreiding van het bedrijf.
• Belastingen: In een eenmanszaak betaal je inkomstenbelasting over de volledige winst van het bedrijf. Afhankelijk van je belastingschijf kan dit leiden tot een hogere belastingdruk in vergelijking met andere bedrijfsvormen.

Wat zijn de voordelen van een BV?

• Privévermogen is veilig: Als bestuurder van je BV ben je niet persoonlijk aansprakelijk voor schulden: dat is je BV. Heb je een eenmanszaak, dan kunnen schuldeisers zich wel verhalen op je privévermogen.
• Minder belasting: Je betaalt minder belasting dan bij een eenmanszaak. Je moet dan wel een hoge winst draaien: vanaf een winst van gemiddeld € 150.000,- per jaar kan het fiscaal gunstiger zijn om een BV te starten.
• Aandelen: Je bedrijf is als BV aantrekkelijker voor investeerders. Zij krijgen namelijk aandelen in de BV en delen zo mee in de winst. Ze zijn niet aansprakelijk voor schulden van de BV.
• Je bouwt vermogen op: binnen je bv kun je sparen voor bijvoorbeeld je pensioen.
• Betrouwbare reputatie: BV’s hebben een betrouwbare reputatie, omdat er een notariële akte voor vereist is.

Wat zijn de nadelen van een BV?

• Oprichtingskosten en formaliteiten: Het oprichten van een BV gaat gepaard met meer kosten en formaliteiten in vergelijking met een eenmanszaak. Je hebt bijvoorbeeld een notariële akte nodig om de BV op te richten, en je moet ingeschreven staan bij de Kamer van Koophandel.
• Administratieve lasten: Een BV heeft te maken met meer administratieve verplichtingen, zoals het bijhouden van een aandeelhoudersregister, het opstellen van jaarrekeningen en het deponeren van deze stukken bij de Kamer van Koophandel. Dit kan extra tijd en kosten met zich meebrengen.
• Minder fiscale voordelen: In tegenstelling tot een eenmanszaak, kunnen eigenaren van een BV niet profiteren van bepaalde fiscale voordelen, zoals de zelfstandigenaftrek, startersaftrek en de MKB-winstvrijstelling. Dit kan leiden tot een hogere belastingdruk, afhankelijk van de winst van het bedrijf.
• Minder flexibiliteit bij winstverdeling: In een eenmanszaak kunnen de eigenaren zelf bepalen hoe zij de winst verdelen. Bij een BV is de winstverdeling afhankelijk van het aandelenbezit, wat minder flexibiliteit biedt.

Omzetten van eenmanszaak naar bv

Het kan natuurlijk gebeuren dat je situatie verandert en dat een andere rechtsvorm voor je bedrijf de betere keuze is. Dat is geen probleem. Heb je gekozen voor een eenmanszaak, maar groeit je bedrijf zo hard dat een bv verstandiger is? Dan kun je je eenmanszaak altijd omzetten naar een bv. Andersom kan het ook. Het is dus niet erg als je je rechtsvorm achteraf bij moet stellen.