Bedrijfsovername: bedrijf kopen of verkopen (2 stappenplannen)

Een bedrijfsovername is een spannende stap in het ondernemerschap. Misschien wil je een ander bedrijf overnemen om je bestaande onderneming te versterken. Of zet je met een overname je eerste stappen op het ondernemerspad.

Een bedrijfsovername heeft 2 kanten: de verkoperskant en de koperskant. In dit artikel leggen we voor beide kanten uit hoe het proces eruit ziet en welke mogelijkheden er allemaal zijn.

• Waarom een bedrijfsovername?
• Bedrijfsovername: koperskant
  • Type kopers
  • Stappenplan bedrijf kopen
  • Voordelen bedrijf kopen
  • Nadelen bedrijf kopen
  • Tips bij bedrijfsovername: waar moet je op letten?
• Bedrijfsovername: verkoperskant
  • Stappenplan bedrijf verkopen
  • Voordelen bedrijf verkopen
  • Nadelen bedrijf verkopen
  • Tips bij het verkopen van je bedrijf

Waarom een bedrijfsovername?

Er zijn verschillende redenen waarom een bedrijfsovername kan plaatsvinden:

1. Vergroten van marktaandeel: Een bedrijfsovername kan helpen om het marktaandeel te vergroten door het toevoegen van nieuwe klanten, producten of diensten.
2. Toegang tot nieuwe markten: Een overname kan een bedrijf helpen om toegang te krijgen tot nieuwe geografische markten of nieuwe sectoren.
3. Kostenbesparing: Een bedrijfsovername kan leiden tot kostenbesparingen door het samenvoegen van bepaalde bedrijfsprocessen, het delen van resources en het verminderen van dubbele functies.
4. Synergie: Door het samenvoegen van twee bedrijven kan er synergie ontstaan, zoals het delen van expertise en technologie, wat kan leiden tot verbeterde prestaties en grotere winstgevendheid.
5. Vergroten van capaciteit: Een bedrijf overnemen kan helpen om de productiecapaciteit te vergroten en de efficiëntie te verbeteren door het combineren van productie- en distributienetwerken.
6. Vermindering van concurrentie: Een bedrijfsovername kan worden gebruikt om de concurrentie te verminderen door het verwerven van concurrenten of potentiële concurrenten.

Bedrijfsovername: koperskant

Type kopers

Bij een bedrijfsovername zijn er vier typen kopers:

• Management buy-out (MBO): Bij een MBO wordt het bedrijf overgenomen door het huidige management, meestal met financiële steun van externe investeerders. Dit kan voordelen bieden, zoals een soepele overgang en behoud van kennis en expertise in het bedrijf.
• Management buy-in (MBI): Bij een MBI wordt het bedrijf overgenomen door extern management, meestal met financiële steun van externe investeerders. Dit kan voordelen bieden, zoals de invoering van nieuwe kennis en expertise in het bedrijf.
• Familiebedrijf: Bij een familiebedrijfsovername wordt het bedrijf overgedragen aan een andere familie of aan een externe partij. Dit kan een soepele overgang bieden en de continuïteit van het bedrijf waarborgen.
• Investeerder: Een investeerder neemt het bedrijf over of neemt een groot belang in het bedrijf, maar gaat zelf niet werken in het bedrijf.

Stappenplan bedrijf kopen: 10 stappen

Het succesvol overnemen van een bedrijf vergt zorgvuldige planning. Daarom hebben we een stappenplan geschreven voor een succesvolle bedrijfsovername:

1. Bepaal de acquisitiestrategie: Bij het overnemen van een bedrijf heb je twee mogelijkheden: zelfstandig of met begeleiding van een overnameadviseur. Zelfstandig een bedrijf overnemen zou een goede mogelijkheid zijn wanneer de verwachte aankoopprijs relatief laag is. Je kan ervoor kiezen om bedrijven zelf te benaderen of via online platforms zoals Brookz.
2. Identificeer het juiste bedrijf: Begin met het identificeren van bedrijven die aansluiten bij je doelen en interesses. Dit kan worden gedaan door middel van marktonderzoek, het raadplegen van vakbladen en brancheorganisaties, en door netwerken/persoonlijke contacten. Verstandig hierbij is om een profielschets te maken van het type bedrijf waar je naar opzoek bent. Aan de hand van de profielschets kan je potentiële bedrijven in kaart brengen en vervolgens deze bedrijven benaderen voor kennismakingsgesprekken.
3. Doe uitgebreid onderzoek: Nadat je het juiste bedrijf hebt gevonden, wordt er een grondig onderzoek uitgevoerd naar het bedrijf dat je wilt overnemen. Dit omvat het beoordelen van hun financiële situatie, de staat van de activa en passiva, de waarde van hun merk en reputatie, evenals eventuele lopende juridische procedures. Neem ook contact op met werknemers, klanten en leveranciers van het bedrijf om meer inzicht te krijgen in de bedrijfscultuur en reputatie.
4. Bepaal de waarde: Bepaal aan de hand van je onderzoek de waarde van het bedrijf. Door dit in een vroeg stadium te doen heb je snel inzicht in de waarde van het bedrijf en kan je daardoor de juiste bieding uit brengen aan de verkoper. Het is verstandig om hiervoor een specialist in te schakeling om een mogelijk financiële tegenvallers te vermijden.
5. Bespreek de overname: Bespreek de overname met de huidige eigenaar van het bedrijf. Zorg ervoor dat je alle details van de overname bespreekt, waaronder de prijs, de overnamestructuur en eventuele financiering die nodig is.
   • Financiering bedrijfsovername: Om de financiering rond te krijgen, heb je waarschijnlijk meerdere financieringsvormen nodig. De bank neemt maximaal 50% van de financiering voor zijn rekening. Er is een groot aantal verschillende vormen van financiering mogelijk. Denk aan een particuliere investeerder, crowdfunding, microfinanciering of een subsidieregeling. Neem een accountant in de arm om je financiële zaken in kaart te brengen en maximaal te kunnen profiteren van fiscale regelingen.
6. Stel een team samen: Stel een team van professionals samen om u te helpen bij de overname, zoals een advocaat, accountant en financieel adviseur. Zij kunnen u adviseren over het structureren van de overname en het uitvoeren van een due diligence-onderzoek/boekenonderzoek.
   • Een boekenonderzoek, ook wel due diligence genoemd, is een onderzoek dat wordt uitgevoerd naar de financiële, juridische en operationele aspecten van een bedrijf voordat een overname of fusie plaatsvindt. Het doel van het boekenonderzoek is om de koper een gedetailleerd inzicht te geven in de financiële en juridische risico’s van het bedrijf en om eventuele problemen of verplichtingen die het bedrijf heeft aan het licht te brengen. Het boekenonderzoek omvat meestal het bestuderen van financiële rapporten, contracten, belastingaangiften en andere relevante documenten.
7. Onderhandel over de deal: Onderhandel over de deal en zorg ervoor dat je alle details bespreekt, inclusief de prijs, betalingsvoorwaarden, garanties en eventuele toekomstige verplichtingen.
8. Sluit de deal: Nadat alle details zijn besproken en overeengekomen, sluit je de deal. Zorg ervoor dat je alle noodzakelijke documenten ondertekent, inclusief de overeenkomst voor de verkoop van aandelen of activa.
   • Intentieverklaring voor bedrijfsovername: Klopt het totale plaatje? Stel dan een intentieverklaring op, die koper en verkoper aan elkaar verbindt. Deze verklaring is de basis voor het overnamecontract en hierin staan alle belangrijke afspraken rond de overname, inclusief een eerste bieding. Belangrijk, want dat voorkomt later problemen. Juist omdat er zoveel komt kijken bij een bedrijfsovername, is het aan te raden om een specialist in te schakelen die je hierbij kan helpen. Zo kun je een vliegende start maken met je nieuwe bedrijf.
9. Integreer het bedrijf: Integreer het bedrijf in je bestaande activiteiten en zorg ervoor dat alle medewerkers en processen naadloos worden geïntegreerd. Plan de integratie van tevoren om te zorgen voor een soepele overgang en minimaliseer eventuele verstoringen van de bedrijfsvoering.
10. Bewaak de voortgang: Bewaak de voortgang van het overgenomen bedrijf en zorg ervoor dat de integratie soepel verloopt. Houd de financiële prestaties van het bedrijf in de gaten en onderneem actie indien nodig om eventuele problemen aan te pakken.

Voordelen bedrijf kopen

Het overnemen van een bestaand bedrijf heeft een aantal duidelijke voordelen, boven het starten van een nieuw bedrijf:

• Je weet waar je aan begint: Het bedrijf draait en het is duidelijk wat de kosten, omzet, winsten en risico’s zijn.
• Financiering: De financiering is vaak makkelijker te regelen bij een bedrijfsovername. Dat komt ook doordat het bedrijf al langer bestaat en een goede reputatie heeft opgebouwd.
• Gevestigde klantenkring: Bij de aankoop van een bedrijf krijg je vaak toegang tot een gevestigde klantenkring die al bekend is met het product of de dienst die wordt aangeboden.
• Verminderde opstartkosten: Het kopen van een bedrijf kan vaak goedkoper zijn dan het opzetten van een nieuw bedrijf, omdat veel van de initiële opstartkosten zoals de ontwikkeling van een product of merknaam, al zijn gedaan.
• Getraind personeel: Bij de aankoop van een bedrijf krijg je vaak toegang tot getraind personeel dat al bekend is met de werking van het bedrijf en de branche.
• Verminderde risico’s: Een bestaand bedrijf heeft meestal een track record en een reputatie, waardoor het minder risicovol kan zijn dan het starten van een nieuw bedrijf.
• Groei: Het kopen van een bedrijf kan de groei van een bedrijf versnellen, omdat je toegang krijgt tot nieuwe markten, producten, diensten of klanten die je anders niet zou hebben.

Nadelen bedrijf kopen

Er zijn ook nadelen verbonden aan het kopen van een bedrijf, zoals:

• Hoge kosten: Het kopen van een bedrijf kan duur zijn, afhankelijk van de omvang en het succes van het bedrijf.
• Erven van problemen: Bij de aankoop van een bedrijf kunnen er ook problemen worden geërfd, zoals schulden, ontslagen werknemers of slechte bedrijfsprocessen.
• Bestaande contracten: Het kan zijn dat het bedrijf vastzit aan langlopende (huur)contracten, waar jij misschien liever vanaf zou willen.
• Cultuurverschillen: Als je een bedrijf koopt, kan het moeilijk zijn om de bedrijfscultuur te veranderen en om het personeel en de klanten te laten wennen aan de nieuwe eigenaar en bedrijfsvisie.
• Integratieproblemen: Het integreren van een overgenomen bedrijf in jouw eigen bedrijf kan moeilijk zijn en kan leiden tot problemen op het gebied van management, processen, systemen en middelen.
• Verborgen problemen: Het kan zijn dat er verborgen problemen zijn in het bedrijf die niet zichtbaar zijn tijdens het due diligence proces, zoals verborgen schulden, ongebruikte garanties of slecht presterende afdelingen.

Tips bij bedrijfsovername: waar moet je op letten?

Een bedrijfsovername is complex en er zijn veel zaken waar je op moet letten. Denk van tevoren heel goed na over je wensen. Wat voor bedrijf past bij jou? Een bedrijf dat al heel goed draait, of een bedrijf dat een nieuwe koers nodig heeft? Een groot bedrijf of een kleinere onderneming? Zet je financiële zaken helder op een rij, zodat je ook in dat opzicht weet wat je mogelijkheden zijn. Heb je een geschikt bedrijf gevonden? Ga dan in gesprek met de verkoper, bereid je zorgvuldig voor en breng samen met de verkopende partij alle belangrijke informatie in kaart. Een greep uit de noodzakelijke informatie:

• Omzet, winst en kosten.
• Personeelsbestand, leveranciers en voorraad.
• Het merkenrecht, octrooien en licenties.
• Huurcontracten en overige contracten.
• Onderbouwing van de vraagprijs.
• Onderzoek of er lopende rechtszaken, schulden of andere ingrijpende zaken zijn.

Het kan raadzaam zijn om voorafgaand aan het eerste gesprek een geheimhoudingsverklaring te tekenen, waarin koper en verkoper verklaren dat ze de beschikbare informatie geheim houden.

Bedrijfsovername: verkoperskant

Stappenplan bedrijf verkopen: 8 stappen

Het verkopen van je bedrijf kan een lastige en emotionele taak zijn. Daarom hebben we een stappenplan geschreven voor het succesvol verkopen van je bedrijf:

1. Bepaal de waarde van het bedrijf: Laat een onafhankelijke taxatie of waardering uitvoeren om de huidige waarde van je bedrijf vast te stellen.
2. Maak het bedrijf verkoopklaar: Zorg ervoor dat alle boekhouding op orde is en dat alle financiële en juridische documentatie compleet en up-to-date is.
3. Stel een verkoopprofiel op: Dit document moet alle belangrijke informatie bevatten over je bedrijf, zoals de geschiedenis, financiële prestaties, personeel, klantenbestand en toekomstperspectieven.
4. Zoek potentiële kopers: Maak gebruik van je netwerk, schakel een professionele adviseur in of plaats je verkoopprofiel op online platforms voor bedrijfsovernames om potentiële kopers te vinden. Zorg ervoor dat je alleen serieuze kopers benadert die mogelijk geïnteresseerd zijn in de aankoop van je bedrijf.
5. Voer onderhandelingen: Als je potentiële kopers hebt gevonden, voert je onderhandelingen over de prijs en andere voorwaarden. Het is belangrijk om realistisch te zijn en te streven naar een win-win situatie.
6. Sluit een verkoopovereenkomst af: Nadat je het eens bent geworden over de voorwaarden, stel je een verkoopovereenkomst op. Laat deze overeenkomst goed controleren door een advocaat.
7. Overdracht van het bedrijf: Zodra de verkoopovereenkomst is ondertekend, moet je ervoor zorgen dat de overdracht van het bedrijf soepel verloopt. Je moet alle noodzakelijke documenten overdragen en de nieuwe eigenaar begeleiden bij de overname.
8. Communicatie naar stakeholders: Vergeet niet om alle belanghebbenden, zoals klanten, leveranciers en personeel, te informeren over de verkoop van je bedrijf. Zorg ervoor dat deze communicatie op tijd en zorgvuldig gebeurt om onrust te voorkomen.

Voordelen bedrijf verkopen

Er zijn verschillende voordelen voor het verkopen van je bedrijf, waaronder:

• Financiële zekerheid: Door je bedrijf te verkopen kun je een grote som geld ontvangen, wat je financiële zekerheid kan bieden voor de toekomst.
• Tijd en energie: Het runnen van een bedrijf kan veel tijd en energie kosten. Door je bedrijf te verkopen, kun je deze last van je schouders af laten vallen en meer tijd en energie besteden aan andere dingen in je leven.
• Risicobeperking: Het runnen van een bedrijf brengt risico’s met zich mee, zoals financiële risico’s of verantwoordelijkheid voor medewerkers. Deze risico’s verdwijnen bij het verkopen van je bedrijf.
• Nieuwe uitdagingen: Door je bedrijf te verkopen, kun je nieuwe uitdagingen aangaan. Bijvoorbeeld door een ander bedrijf te starten, te gaan reizen of een nieuwe carrière te beginnen.
• Succesvolle afsluiting: Het verkopen van je bedrijf kan een gevoel van succes en voldoening geven, vooral als het bedrijf succesvol is geworden en verkocht is tegen een goede prijs krijgt.

Nadelen bedrijf verkopen

Er zijn ook een aantal nadelen verbonden aan het verkopen van je bedrijf, zoals:

• Emotionele band: Als eigenaar kan je een sterke emotionele band hebben met je bedrijf en het moeilijk vinden om het los te laten.
• Fiscale gevolgen: Bij de verkoop van een bedrijf kunnen er fiscale gevolgen zijn, zoals belastingen die betaald moeten worden over de winst die wordt gemaakt bij de verkoop.
• Financiële tegenvaller: Het kan zijn dat je niet de prijs krijgt die je had gehoopt of verwacht voor je bedrijf, wat kan leiden tot financiële teleurstelling.

Tips bij het verkopen van je bedrijf

Hieronder vind je enkele tips die nuttig kunnen zijn bij het verkopen van je bedrijf:

• Zoek professionele hulp: Het kan nuttig zijn om professionele hulp te zoeken bij het verkopen van je bedrijf, zoals een bedrijfsmakelaar, accountant of advocaat. Zij kunnen je adviseren over het verkoopproces en de waarde van je bedrijf.
• Houd de verkoop vertrouwelijk: Zorg ervoor dat de verkoop van je bedrijf vertrouwelijk blijft om te voorkomen dat het nieuws uitlekt en negatieve gevolgen heeft voor de bedrijfsactiviteiten en klanten.
• Zorg voor goede communicatie: Goede communicatie met potentiële kopers is essentieel. Zorg voor duidelijke communicatie over de waarde van het bedrijf, de bedrijfsactiviteiten, financiële resultaten en toekomstige vooruitzichten.
• Wees flexibel: Wees bereid om te onderhandelen over de verkoopprijs en andere voorwaarden van de verkoop. Flexibiliteit kan helpen om de deal te sluiten en een succesvolle verkoop te realiseren.
• Houd rekening met de fiscale consequenties: Het is belangrijk om rekening te houden met de fiscale consequenties van de verkoop van je bedrijf. Raadpleeg een deskundige accountant om te bepalen wat de beste fiscale strategie is voor jouw situatie.

Lees ook verder over relevante onderwerpen zoals private equity financieringen (waaronder venture capital), groeistrategieën van Ansoff en het kopen van een website.